Tỉnh Đắk Lắk ban hành Kế hoạch triển khai chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025

Nhằm triển khai có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 trên địa bàn tỉnh sau sáp nhập, ngày 31/10/2025, Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Kế hoạch số 0104/KH-UBND về việc thực hiện Chương trình này năm 2025.

Kế hoạch được xây dựng trên cơ sở các Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính; các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt và điều chỉnh Chương trình; cùng các Nghị quyết của HĐND tỉnh về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và phân bổ vốn ngân sách.

Sau hơn 4 năm triển khai Chương trình trên địa bàn (giai đoạn từ năm 2021 đến 2024), Đắk Lắk đã đạt được nhiều kết quả tích cực:

- Tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số giảm bình quân 3,5%/năm, đời sống vật chất và tinh thần của người dân từng bước được nâng cao.

- Hàng nghìn hộ đồng bào đã được hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nhà ở, nước sinh hoạt, nhiều công trình hạ tầng thiết yếu được đầu tư, nâng cấp như: đường giao thông, trường học, trạm y tế, hệ thống cấp nước tập trung.

- Công tác giáo dục, y tế, bình đẳng giới và bảo tồn văn hóa truyền thống được quan tâm hơn; phong trào xây dựng nông thôn mới vùng dân tộc thiểu số đạt nhiều kết quả khả quan.

- Các chính sách hỗ trợ sinh kế, tín dụng ưu đãi và khuyến khích khởi nghiệp giúp nhiều hộ nghèo vươn lên thoát nghèo bền vững.

Nhờ sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, công tác dân tộc và việc thực hiện Chương trình đã góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương.

Theo đánh giá tại Kế hoạch, bên cạnh kết quả đạt được, quá trình triển khai Chương trình vẫn còn những khó khăn, hạn chế như: Tiến độ giải ngân nguồn vốn còn chậm ở một số địa phương do vướng mắc trong quy trình, thủ tục đầu tư, thay đổi đơn vị hành chính sau sáp nhập. Công tác phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương đôi lúc chưa chặt chẽ, chưa phát huy tốt vai trò của cấp xã – cấp triển khai trực tiếp. Một số nội dung dự án còn dàn trải, chưa đồng bộ với quy hoạch phát triển vùng, dẫn đến hiệu quả đầu tư chưa cao. Năng lực của đội ngũ cán bộ thực hiện Chương trình ở cơ sở chưa đồng đều, công tác theo dõi, báo cáo kết quả còn hạn chế. Một số chính sách hỗ trợ chưa thực sự phù hợp với đặc thù từng dân tộc, từng địa bàn, nên mức độ thụ hưởng còn chênh lệch.

Các tồn tại trên xuất phát từ một số nguyên nhân chủ yếu sau:

- Thể chế, hướng dẫn của Trung ương có sự điều chỉnh nhiều lần, gây lúng túng trong quá trình thực hiện ở địa phương.

- Công tác quy hoạch, tích hợp kế hoạch đầu tư công và chương trình mục tiêu quốc gia còn mất thời gian điều chỉnh sau khi sắp xếp đơn vị hành chính.

- Nguồn lực đầu tư chưa đáp ứng yêu cầu, trong khi nhu cầu thực tế của người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số rất lớn.

- Một bộ phận cán bộ cơ sở thiếu kinh nghiệm quản lý, theo dõi dự án, đặc biệt ở những địa phương vùng sâu, vùng xa.

Trên cơ sở đánh giá kết quả và khắc phục hạn chế, năm 2025, tỉnh đặt mục tiêu giảm ít nhất 4% tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số, có 32 xã và 295 thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn.  Các nhiệm vụ của Chương trình được yêu cầu triển khai đồng bộ, đảm bảo giải ngân toàn bộ nguồn vốn ngân sách nhà nước trong năm, cũng như phần vốn chuyển tiếp các năm trước.

Chương trình bao gồm 10 dự án lớn với nhiều tiểu dự án, nội dung thành phần cụ thể, trong đó tập trung vào các nhiệm vụ trọng điểm:

1. Dự án 1: Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt cho hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số; phấn đấu 90% hộ thiếu đất sản xuất được hỗ trợ.
2. Dự án 2: Quy hoạch, sắp xếp, ổn định dân cư tại các khu vực có nguy cơ thiên tai, di cư tự do.
3. Dự án 3: Phát triển sản xuất nông - lâm nghiệp bền vững, thúc đẩy phát triển dược liệu quý, khởi nghiệp, thu hút đầu tư vùng dân tộc thiểu số.
4. Dự án 4: Đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống — phấn đấu 100% xã có đường ô tô rải nhựa hoặc bê tông đến trung tâm xã, 99% hộ dân sử dụng điện lưới quốc gia.
5. Dự án 5: Nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo nghề và phát triển nguồn nhân lực vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
6. Dự án 6: Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng.
7. Dự án 7: Chăm sóc sức khỏe nhân dân, nâng cao thể trạng, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em.
8. Dự án 8: Thúc đẩy bình đẳng giới và giải quyết các vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em.
9. Dự án 9: Hỗ trợ phát triển nhóm dân tộc thiểu số rất ít người, giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết.
10.  Dự án 10: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, truyền thông, vận động trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Tổng kế hoạch vốn ngân sách nhà nước thực hiện Chương trình năm 2025 là 1.772,571 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư phát triển là 985,387 tỷ đồng và vốn sự nghiệp là 787,184 tỷ đồng.

Theo phân công, Sở Dân tộc và Tôn giáo là cơ quan chủ trì, tổng hợp. Các Sở, ngành khác như Nông nghiệp và Môi trường, Sở Y tế, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch, Sở Công thương, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Công an tỉnh, Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh… được phân công phụ trách các lĩnh vực chuyên đề cụ thể. Ủy ban nhân dân cấp xã chịu trách nhiệm tổ chức triển khai trực tiếp trên địa bàn, bảo đảm hiệu quả và giải ngân vốn đúng tiến độ.

Kế hoạch năm 2025 là căn cứ quan trọng để các cơ quan, đơn vị, địa phương chủ động xây dựng kế hoạch chi tiết, xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ và trách nhiệm từng cấp, đảm bảo Chương trình được triển khai hiệu quả, thực chất.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của UBND tỉnh và sự phối hợp đồng bộ của các cấp, các ngành, tin tưởng rằng năm 2025, công tác phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của Đắk Lắk sẽ đạt nhiều kết quả nổi bật, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển bền vững của tỉnh.

Lê Thủy