Thủ tướng chỉ đạo quyết liệt, tập trung gỡ "thẻ vàng" IUU và xử lý dứt điểm các vi phạm

Tối 09/12/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đồng chủ trì Phiên họp trực tuyến lần thứ 25 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), với sự tham dự của lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và 21 tỉnh, thành phố ven biển.

Tại phiên họp, báo cáo từ các địa phương cho thấy, trong gần 2 tháng qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng các bộ, ngành và địa phương ven biển đã triển khai quyết liệt tháng cao điểm chống khai thác IUU với mục tiêu "Kiên quyết tuyên chiến với khai thác IUU, quyết tâm gỡ 'thẻ vàng' của EC đối với nghề cá Việt Nam trong năm 2025".

Một số kết quả nổi bật đã đạt được: Hoàn thành số hóa toàn bộ hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý hoạt động tàu cá, đảm bảo kết nối liên thông, tích hợp và đạt tiêu chí "đúng, đủ, sạch, sống". 100% tàu cá (79.360 tàu) đã được đăng ký, cập nhật trên cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia Vnfishbase và ban hành quy chế khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu này. Các lực lượng chức năng tăng cường kiểm soát tàu cá xuất, nhập bến; triển khai quy chế phối hợp kiểm tra; giám sát sản lượng thủy sản khai thác bốc dỡ qua cảng; tiếp tục thực hiện chính sách chuyển đổi nghề, thanh lý tàu cá…

Tuy nhiên, Bộ Công an cho biết, hiện vẫn còn một số vấn đề tồn đọng chưa được xử lý dứt điểm tại các địa phương, bao gồm: Các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật liên quan đến các lô hàng cá cờ kiếm của Công ty TNHH T&H Nha Trang và Công ty TNHH Thịnh Hưng xuất khẩu sang thị trường châu Âu năm 2021 - 2022 xảy ra trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa. Các trường hợp tàu cá, ngư dân bị nước ngoài bắt giữ. Các đường dây môi giới đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác bất hợp pháp ở nước ngoài…

Trước tình hình trên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tập trung tối đa nguồn lực, căn cứ chức năng, nhiệm vụ để thực hiện mục tiêu kép: chấm dứt khai thác IUU, gỡ thẻ vàng, đồng thời cơ cấu lại và phát triển ngành thủy sản hợp pháp, bền vững. Các nhiệm vụ trọng tâm bao gồm:

- Chủ tịch UBND các tỉnh, thành ven biển tiếp tục thực hiện nghiêm các quy định về đăng ký, cấp phép khai thác; kiểm soát tàu cá không đủ điều kiện; giám sát chặt hoạt động ra vào cảng, bốc dỡ sản lượng; hướng dẫn ngư dân sử dụng VNeID, nhật ký khai thác điện tử; cập nhật đầy đủ dữ liệu lên các hệ thống chuyên ngành; xử lý dứt điểm các vi phạm về mất kết nối VMS, vượt ranh giới khai thác.

- Hai tỉnh An Giang và Đắk Lắk cần khẩn trương xử lý dứt điểm các vụ tàu cá, ngư dân bị nước ngoài bắt giữ đã có thông tin.

Thủ tướng cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho một số bộ, ngành: Bộ Quốc phòng duy trì tuần tra, kiểm soát tại vùng biển giáp ranh; kiểm soát tàu cá xuất nhập bến; hướng dẫn ngư dân thực hiện thủ tục trên VNeID. Bộ Ngoại giao khẩn trương làm việc với các nước để thống nhất thông tin về các vụ bắt giữ tàu cá, ngư dân Việt Nam từ năm 2024 đến nay chưa rõ thông tin; cung cấp danh sách các vụ đã được trao trả để xử lý dứt điểm. Bộ Công an chỉ đạo Công an tỉnh Khánh Hòa và các địa phương liên quan (Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, TP.HCM...) khẩn trương điều tra, xử lý dứt điểm các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật liên quan đến các lô hàng cá cờ kiếm của Công ty TNHH T&H Nha Trang và Công ty TNHH Thịnh Hưng xuất khẩu sang châu Âu năm 2021-2022. Các hiệp hội, doanh nghiệp nghiêm túc chấp hành việc không thu mua, chế biến, xuất khẩu sản phẩm từ khai thác IUU; phối hợp điều tra, xử lý các hành vi phi pháp. Cơ quan truyền thông tăng cường thông tin, phản ánh nỗ lực và kết quả chống IUU, đồng thời phê phán các hành vi vi phạm. Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra, kiểm tra để xử lý nghiêm các vi phạm trong khai thác IUU.

Như vậy, thông qua phiên họp này, Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác IUU tiếp tục truyền đi thông điệp mạnh mẽ về sự quyết liệt, kiên trì thực hiện các giải pháp đồng bộ. Việc xử lý dứt điểm các vụ việc tồn đọng, trong đó có vụ việc liên quan đến cá cờ kiếm tại Khánh Hòa, cùng với việc triển khai đồng bộ các nhiệm vụ quản lý, kiểm soát là yêu cầu cấp thiết. Thành công trong nỗ lực này không chỉ nhằm gỡ cảnh báo "thẻ vàng" của EC mà quan trọng hơn là hướng tới xây dựng một ngành thủy sản minh bạch, có trách nhiệm và phát triển bền vững, bảo vệ sinh kế lâu dài cho người dân. Trách nhiệm này đang được đặt lên vai toàn bộ hệ thống chính trị, các địa phương ven biển và mỗi ngư dân./.

Phan Hoa