Phương án ứng phó sự cố an ninh mạng: 'Bộ khung' bảo vệ không gian số Đắk Lắk

Trong bối cảnh các cuộc tấn công mạng nhằm vào cơ quan nhà nước có xu hướng gia tăng cả về số lượng và mức độ tinh vi, việc UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành Phương án ứng phó sự cố an ninh mạng được xem là một động thái kịp thời và cần thiết, được xem là “lá chắn” quan trọng giúp các cơ quan, đơn vị chủ động bảo vệ dữ liệu và hoạt động số của mình trước mọi nguy cơ.

Phương án đặt mục tiêu phát hiện sớm – xử lý nhanh – khắc phục triệt để, giảm tối đa thiệt hại khi sự cố xảy ra. Tất cả hệ thống công nghệ thông tin của các sở, ban, ngành, địa phương; các cơ quan, đơn vị trực thuộc tỉnh đều phải tuân thủ thống nhất quy trình ứng cứu. Việc thống nhất một quy trình ứng cứu xuyên suốt giúp xóa bỏ tình trạng 'mạnh ai nấy làm', đảm bảo phản ứng nhanh, đồng bộ, tránh hoang mang khi sự cố xảy ra.

Công an tỉnh Đắk Lắk - với lực lượng chuyên trách là Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, được giao nhiệm vụ tiếp nhận, điều phối và xử lý sự cố trên phạm vi toàn tỉnh. Việc giao nhiệm vụ điều phối cho Phòng An ninh mạng (A05) Công an tỉnh không chỉ dựa trên chuyên môn mà còn đảm bảo tính pháp lý, tạo sự kết nối chặt chẽ giữa ứng phó kỹ thuật và điều tra hình sự nếu cần. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường như truy cập trái phép, gián đoạn dịch vụ, nghi ngờ rò rỉ dữ liệu…, các đơn vị vận hành hệ thống phải báo cáo khẩn cấp trong thời hạn không quá 24 giờ và thực hiện ngay các bước ứng phó ban đầu như: cô lập khu vực bị ảnh hưởng, sao lưu nhật ký hệ thống, bảo toàn thông tin để phục vụ điều tra.

Phương án cũng xây dựng quy trình ứng cứu sự cố theo 07 bước gồm: phát hiện – báo cáo – ứng phó ban đầu – phân tích, đánh giá mức độ – thu thập dữ liệu, điều tra nguyên nhân – làm sạch và phục hồi – báo cáo, rút kinh nghiệm. Các sự cố được phân loại thành 3 mức:

Mức 1: Ảnh hưởng cục bộ, có thể xử lý nội bộ.

Mức 2: Có gián đoạn cục bộ, nguy cơ rò rỉ dữ liệu, cần phối hợp lực lượng chuyên trách.

Mức 3: Sự cố nghiêm trọng, có dấu hiệu phá hoại, tấn công có chủ đích, lộ lọt dữ liệu quan trọng, lực lượng chuyên trách về an ninh mạng giữ vai trò điều phối chính trong toàn bộ quá trình ứng phó, điều tra và khắc phục sự cố.

Quy trình 7 bước được xây dựng một cách khoa học, bao trùm từ khâu phát hiện đến rút kinh nghiệm, tạo thành một vòng đời khép kín cho công tác ứng cứu. Việc phân loại 3 mức sự cố giúp phân bổ nguồn lực hợp lý, tránh lãng phí cho những sự cố nhỏ và kích hoạt tức thời cơ chế đặc biệt cho các cuộc tấn công quy mô lớn.

Bên cạnh quy trình bài bản, phương án cũng nhấn mạnh yêu cầu tăng cường giám sát an ninh mạng, tổ chức diễn tập ứng phó định kỳ, cập nhật kịch bản xử lý đối với các dạng sự cố điển hình như tấn công mã độc tống tiền (ransomware), deface cổng thông tin điện tử, hay xâm nhập đánh cắp dữ liệu cá nhân.

UBND tỉnh đề nghị các đơn vị chủ quản hệ thống thông tin khẩn trương quán triệt nội dung phương án đến toàn thể cán bộ, nhân viên; đồng thời chuẩn bị đầy đủ nguồn lực, trang thiết bị, phương án dự phòng nhằm đảm bảo sẵn sàng ứng cứu khi có sự cố xảy ra.

Với phương án này, Đắk Lắk không chỉ đang bảo vệ chính mình mà còn góp phần vào việc củng cố 'hệ miễn dịch số' quốc gia, tạo nền tảng vững chắc cho quá trình chuyển đổi số và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà trong kỷ nguyên số./.

X.L