Kiểm tra công tác phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng của tỉnh Đắk Lắk năm 2021

Thực hiện Kế hoạch kiểm tra công tác phối hợp (trợ giúp pháp lý) TGPL trong hoạt động tố tụng năm 2021 tại các cơ quan: Công an, Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân của 03 huyện: Cư Kuin, Krông Búk và Krông Pắk của Hội đồng phối hợp TGPL trong hoạt động tố tụng của tỉnh (Hội đồng); theo Kế hoạch, Hội đồng dự kiến sẽ tiến hành kiểm tra trực tiếp một đến hai đơn vị, tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh Covid-19 trên địa bàn tỉnh diễn biến phức tạp nên Hội đồng thống nhất không kiểm tra bằng hình thức trực tiếp mà kiểm tra thông qua báo cáo của các đơn vị trên.

Trên cơ sở kết quả báo cáo của các đơn vị được kiểm tra, Hội đồng đánh giá các đơn vị đã cơ bản đã thực hiện đầy đủ các nội dung phối hợp, cụ thể: Đã tổ chức triển khai, quán triệt nội dung Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017, Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-TANDTC-VKSNDTC ngày 29/6/2018 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Tài chính và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao quy định về phối hợp thực hiện TGPL trong hoạt động tố tụng (Thông tư liên tịch số 10/2018), các quy định về TGPL trong các Bộ luật Tố tụng hình sự, dân sự, hành chính đến tất cả các cán bộ, công chức trong đơn vị; niêm yết và bảo quản tốt Hộp tin, Bảng thông tin, Tờ thông tin về TGPL; hướng dẫn, giải thích quyền được TGPL cho đối tượng được TGPL; thông báo thời gian, địa điểm tiến hành các hoạt động tố tụng và giao các văn bản tố tụng cho người thực hiện TGPL... Kết quả: tại 03 đơn vị được kiểm tra có 106 vụ việc TGPL tham gia tố tụng (81 vụ hình sự, 25 vụ dân sự) cho 106 đối tượng được TGPL, trong đó, có 101 vụ việc do cơ quan tiến hành tố tụng có văn bản đề nghị, chuyển đơn yêu cầu TGPL của đối tượng đến Trung tâm TGPL để nghị cử người thực hiện TGPL (chiếm 95%), số vụ việc TGPL còn lại do đối tượng được TGPL yêu cầu tại trụ sở.

Hầu hết cơ quan tố tụng được kiểm tra đều đánh giá cao ý nghĩa, vai trò quan trọng của công tác TGPL trong hoạt động tố tụng, các yêu cầu, đề nghị cử người bào chữa, người bảo vệ cho đối tượng được TGPL đều được Trung tâm thực hiện nhanh chóng, đúng thời hạn quy định. Hoạt động của người thực hiện TGPL đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người được TGPL và đạt kết quả đáng khích lệ, quan điểm của người bào chữa được Hội đồng xét xử chấp nhận chiếm tỷ lệ ngày càng cao, góp phần khắc phục được những vi phạm tố tụng, giải quyết vụ án nhanh chóng, làm rõ sự thật khách quan, đảm bảo cho việc xét xử đúng người, đúng tội và đúng pháp luật; đặc biệt, đối với các vụ án dân sự, hành chính có tính chất phức tạp, kéo dài, liên quan đến nhiều tổ chức, cá nhân, khi có sự tham gia của Trợ giúp viên đã hòa giải thành công; qua đó, góp phần nâng cáo trách nhiệm và chất lượng giải quyết của các cơ quan tố tụng, hạn chế mức thấp nhất các trường hợp kháng cáo, kháng nghị. Số vụ việc TGPL bằng hình thức tham gia tố tụng tại 03 đơn vị được kiểm tra trong thời gian gần đây tăng mạnh so với những năm trước đây, có kết quả như trên là nhờ sự phối hợp tốt có hiệu quả của cơ quan tiến hành tố tụng với Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng vẫn còn một số hạn chế như: số lượng vụ việc TGPL trong lĩnh vực dân sự, hành chính vẫn còn thấp so với số lượng các vụ việc thụ lý trên địa bàn; hình thức truyền thông chưa phong phú; việc thông báo, thông tin về TGPL mới thực hiện ở giai đoạn khởi tố, truy tố, xét xử, còn các trường hợp người bị tố giác, bị kiến nghị, bị tạm giữ chưa thực hiện; công tác phối hợp giữa các ngành thành viên chưa được chặt chẽ. Qua đó, kiến nghị các ngành thành viên cần đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông đến người dân và trong nội bộ cơ quan, đơn vị các quy định về TGPL, Thông tư liên tịch số 10/2018, đặc biệt là quyền được TGPL miễn phí của đối tượng; tăng cường hơn nữa mối quan hệ phối hợp về TGPL để bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của người được TGPL./.

                                                                                                  Hồng Hường