Vừa qua, Đoàn kiểm tra của Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý (TGPL) trong hoạt động tố tụng của tỉnh đã tiến hành kiểm tra công tác phối hợp TGPL trong hoạt động tố tụng tại các huyện Buôn Đôn, Krông Ana và Lắk theo Kế hoạch số 09/KH-HĐPH ngày 20/11/2013 của Hội đồng.  

Qua lần kiểm tra này, có thể thấy công tác phối hợp TGPL trong hoạt động tố tụng đã có bước tiến đáng kể so với thời gian trước:

Các đơn vị đã thực hiện việc niêm yết Bảng thông tin, đặt Hộp tin về TGPL tại các vị trí thuận lợi tạo điều kiện cho người dân tìm hiểu về chính sách TGPL. Đồng thời, chỉ đạo cán bộ, chiến sĩ chủ động hướng dẫn, giải thích cho người bị tạm giam, tạm giữ, bị can, bị cáo và các đương sự khác biết về quyền được TGPL như Công an huyện Buôn Đôn (đã hướng dẫn, giải thích cho 45 trường hợp, tổ chức 12 lượt cấp phát miễn phí tờ gấp pháp luật tại 07 xã, hướng dẫn về mẫu đơn cho 80 trường hợp)…  

Việc phối hợp cấp giấy chứng nhận tham gia tố tụng cho người thực hiện TGPL đã được một số đơn vị thực hiện đúng quy định tạo điều kiện thuận lợi cho người thực hiện TGPL tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị can ngay từ giai đoạn điều tra; đồng thời, đã xác nhận thời gian thực hiện nhiệm vụ của người thực hiện TGPL. Tính từ đầu năm đến thời điểm kiểm tra, tại huyện Lắk cấp 29 trường hợp (Công an 23 trường hợp, TAND 06 trường hợp); huyện Buôn Đôn 09 trường hợp (Công an 01 trường hợp, TAND 08 trường hợp); huyện Krông Ana 14 trường hợp (Công an 03 trường hợp, TAND 11 trường hợp).

Tại 03 địa phương đã có 52 vụ việc TGPL được thực hiện thông qua hoạt động tố tụng (hình sự 42 vụ, dân sự 09 vụ, hành chính 01 vụ) cho 52 đối tượng thụ hưởng chính sách TGPL, trong đó, có 32 vụ việc do cơ quan tiến hành tố tụng tại các địa phương có văn bản yêu cầu Trung tâm TGPL cử Trợ giúp viên, Luật sư - Cộng tác viên tham gia tố tụng, chiếm khoảng 62%. Công an huyện Lắk, TAND huyện Krông Ana được coi là những đơn vị thực hiện tốt nhiệm vụ này.

Việc giao văn bản tố tụng cho người thực hiện TGPL tham gia tố tụng, thông báo về thời gian, địa điểm xét hỏi bị can, bị cáo…, lịch xét xử cho Trung tâm TGPL và người thực hiện TGPL đối với những vụ việc do Trung tâm cử người tham gia tố tụng cũng được thực hiện tương đối tốt.

Bên cạnh những mặt đã làm được, công tác phối hợp TGPL trong hoạt động tố tụng vẫn còn những hạn chế cần sớm được khắc phục. Đó là:

- Do nắm bắt chưa đầy đủ về các quy định của Luật Trợ giúp pháp lý cũng như các văn bản hướng dẫn nên có tình trạng nhiều đơn vị yêu cầu Trung tâm TGPL phối hợp cử người TGPL chưa thống nhất, theo đó có đơn vị chỉ yêu cầu cử người TGPL đối với các trường hợp bị can, bị cáo là người chưa thành niên theo quy định tại Điểm b, Khoản 2, Điều 57 Bộ luật Tố tụng hình sự hoặc chỉ yêu cầu TGPL trong lĩnh vực hình sự chứ không đề cập đến các lĩnh vực khác như dân sự, hành chính … Hoặc không yêu cầu cử người trợ giúp pháp lý đối với người chưa thành niên từ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi.

Tại một số cơ quan tố tụng còn có tình trạng chỉ yêu cầu cử người TGPL là Luật sư để hỗ trợ cho bị can, bị cáo là người chưa thành niên mà không chấp nhận Trợ giúp viên pháp lý. Cá biệt, có nơi yêu cầu Trung tâm TGPL cử Luật sư của để hỗ trợ cho đối tượng hoặc đồng thời gửi cả 2 nơi (Đoàn Luật sư, Trung tâm TGPL) để yêu cầu bào chữa, hỗ trợ cho một đối tượng …

Đoàn kiểm tra đã đề nghị Thủ trưởng các cơ quan tố tụng tại các địa phương được kiểm tra, chủ động tổ chức quán triệt về công tác TGPL trong hoạt động tố tụng đến từng cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị, để hỗ trợ tốt hơn các đối tượng thụ hưởng chính sách TGPL theo quy định. Đồng thời, yêu cầu Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến rộng rãi Luật Trợ giúp pháp lý, Thông tư liên tịch số 11/2013/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC về hướng dẫn thực hiện một số quy định của pháp luật về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng và các văn bản về TGPL trong hoạt động tố tụng đến các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn tại các địa phương trong tỉnh; chỉ đạo các Chi nhánh TGPL tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng tại các địa phương thuộc địa bàn được giao phụ trách thực hiện tốt công tác TGPL trong hoạt động tố tụng.

                                                                                    Trung tâm TGPLNN tỉnh