Hoạt động trợ giúp pháp lý – một năm nhìn lại

Năm 2016 là năm mà hoạt động trợ giúp pháp lý của Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh gặt hái được nhiều thành quả đáng khích lệ.

Với sự nỗ lực của đội ngũ viên chức, sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền địa phương và lãnh đạo Sở Tư pháp, cũng như sự hỗ trợ của các cơ quan tố tụng các cấp, trong năm, Trung tâm đã thực hiện 1.680 vụ việc trợ giúp pháp lý, trong đó, có 234 vụ việc thuộc lĩnh vực hình sự, 132 vụ việc dân sự - hôn nhân và gia đình, 540 vụ việc hành chính và 774 vụ việc thuộc các lĩnh vực khác; đã có 1.680 lượt người được trợ giúp pháp lý, trong đó 307 người nghèo, 614 người dân tộc thiểu số, 41 người có công với cách mạng và 09 người khuyết tật …

Kết quả TGPL được thể hiện rõ nét trong hoạt động phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý. Trung tâm đã phối hợp với các cơ quan tố tụng cử trợ giúp viên pháp lý, cộng tác viên là luật sư thực hiện 228 vụ việc cho 228 đối tượng (tăng 68 vụ việc so với năm 2015), trong đó, có 168 vụ việc do cơ quan  tiến hành tố tụng giới thiệu và đề nghị Trung tâm Trợ giúp pháp lý cử người thực hiện trợ giúp pháp lý, chiếm khoảng 74% tổng số vụ việc trợ giúp pháp lý bằng hình thức tham gia tố tụng. Quá trình tham gia tố tụng, người thực hiện trợ giúp pháp lý đã bảo đảm tuân thủ các quy định của pháp luật và đạo đức nghề nghiệp; bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của nhiều đối tượng, được các cơ quan tố tụng ghi nhận quan điểm bào chữa…; số vụ việc Trợ giúp viên pháp lý đảm nhận ngày càng tăng và đạt chất lượng tốt, chiếm 79% tổng số vụ việc tham gia tố tụng, gấp 4 lần số vụ việc do cộng tác viên là luật sư tham gia, 100% Trợ giúp viên pháp lý đã đảm bảo hoàn thành và vượt chỉ tiêu vụ việc tham gia tố tụng; đặc biệt, có tới hơn 148 vụ án/228 vụ được người thực hiện trợ giúp pháp lý tham gia từ giai đoạn điều tra.

Chất lượng vụ việc TGPL đã được đảm bảo, trong số 100 vụ việc được đánh giá thì có 87 vụ việc đạt chất lượng tốt, 13 vụ việc đạt chất lượng (không có vụ việc nào không đạt chất lượng); hầu hết các đối tượng được trợ giúp pháp lý tin tưởng, hài lòng.

Để đạt được kết quả nói trên một phần quan trọng là nhờ vào việc Trung tâm đã luôn chủ động, kịp thời trong tham mưu, xây dựng các kế hoạch để triển khai hoạt động trợ giúp pháp lý của tỉnh như: Kế hoạch triển khai công tác trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh; Kế hoạch về trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật trên địa bàn tỉnh; tham mưu Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng ban hành Kế hoạch hoạt động của Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng năm 2016 và Kế hoạch kiểm tra công tác phối hợp trợ giúp pháp lý …

Tuy gặp không ít khó khăn do địa bàn tỉnh rộng, thời tiết diễn biến phức tạp, nhiều địa phương giao thông đi lại chưa thuận tiện, nhưng trong năm qua, Trung tâm và các Chi nhánh đã tổ chức 110 đợt trợ giúp pháp lý lưu động tại các xã thuộc tất cả huyện, thị xã trên địa bàn tỉnh, thu hút hơn 5.530 người tham dự. Tại các đợt trợ giúp pháp lý lưu động đã trực tiếp tư vấn tại chỗ 1.364 vụ việc cho 1.364 lượt người; đồng thời kết hợp lồng ghép tuyên truyền, phổ biến một số nội dung cơ bản của Luật Trợ giúp pháp lý và các lĩnh vực pháp luật có liên quan trực tiếp đến đời sống của nhân dân. Hoạt động trợ giúp pháp lý lưu động vì thế nhận được sự ghi nhận và đánh giá cao của nhân dân, cũng như chính quyền địa phương.

Bên cạnh thành tích đạt được, hoạt động trợ giúp pháp lý trong năm 2016 cũng còn một số hạn chế như: số lượng vụ việc tham gia tố tụng chủ yếu thuộc lĩnh vực hình sự, các vụ việc dân sự, hành chính còn ít; trình độ người thực hiện trợ giúp pháp lý chưa đồng đều, kỹ năng tham gia tố tụng của một số Trợ giúp viên pháp lý và Luật sư - Cộng tác viên còn hạn chế; quá trình tranh tụng còn thể hiện sự non yếu về bản lĩnh và kiến thức chuyên môn…

Để công tác trợ giúp pháp lý ngày càng thiết thực, đi vào chiều sâu trong năm 2017, Trung tâm xác định thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm là: đảm bảo thực hiện 100% nhu cầu trợ giúp pháp lý cho người được trợ giúp pháp lý; nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý song song với việc nâng cao năng lực, bản lĩnh nghề nghiệp của đội ngũ Trợ giúp viên pháp lý; tăng số lượng, chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý bằng hình thức tham gia tố tụng;  triển khai có hiệu quả Luật Trợ giúp pháp lý (sửa đổi) sau khi được ban hành, cũng như Quyết định số 32/2016/QĐ-TTg ngày 08/8/2016 của Thủ tướng Chính phủ ban hành chính sách trợ giúp pháp lý cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện nghèo, xã nghèo, thôn, bản đặc biệt khó khăn giai đoạn 2016 – 2020 và hỗ trợ vụ việc tham gia tố tụng có tính chất phức tạp hoặc điển hình...

Tin tưởng rằng với việc xác định mục tiêu cụ thể trong năm 2017 và sự nỗ lực, sự đoàn kết nhất trí của tập thể cán bộ, viên chức, người lao động của Trung tâm; công tác trợ giúp pháp lý tỉnh nhà sẽ ngày một phát triển, đi vào chiều sâu, để ngày càng có nhiều người dân nghèo, người dân tộc thiểu số, các đối tượng chính sách… biết và tìm đến Trung tâm, xây dựng Trung tâm thành địa chỉ tin cậy của những đối tượng yếu thế trong xã hội mỗi khi họ có vướng mắc pháp luật cần được hỗ trợ.

                                                                         Minh Tửu