Đắk Lắk: Quyết liệt chống khai thác IUU, gỡ "Thẻ vàng" cho ngành thủy sản

Với quyết tâm cao cùng những biện pháp quyết liệt, tỉnh Đắk Lắk (sau khi sáp nhập) đã đạt được những kết quả bước đầu quan trọng trong cuộc chiến chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Công tác tuần tra, kiểm soát và xử lý vi phạm được đẩy mạnh, góp phần nâng cao ý thức cho cộng đồng ngư dân.

Trong bối cảnh cả nước đang nỗ lực gỡ "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu (EC), tỉnh Đắk Lắk đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm thực thi nghiêm túc pháp luật trong công tác chống khai thác IUU. Trong Báo cáo mới nhất gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tỉnh Đắk Lắk đã phản ánh một bức tranh toàn diện về những kết quả đạt được, những khó khăn và định hướng trong thời gian tới.

Từ ngày 01/01/2024 đến ngày 15/10/2025, lực lượng chức năng tỉnh Đắk Lắk đã xử phạt 113 trường hợp vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản. Với tổng số tiền xử phạt lên đến 1,524 tỷ đồng.

Các vi phạm chủ yếu tập trung vào:

• Mất kết nối giám sát hành trình (VMS): 22 trường hợp bị xử phạt với tổng số tiền 590 triệu đồng. Đặc biệt, 01 trường hợp gửi thiết bị giám sát hành trình đã bị phạt 75 triệu đồng.
• Khai thác sai vùng: 13 trường hợp sử dụng tàu cá có chiều dài từ 15m đến dưới 24m để khai thác ở vùng ven bờ/lộng, với tổng số tiền phạt 325 triệu đồng.
• Các vi phạm khác: Không đăng ký tàu cá, không có chứng chỉ thuyền trưởng, sử dụng công cụ kích điện...

Đáng chú ý, từ đầu năm 2025 đến nay, công tác xử phạt càng được siết chặt với 35 trường hợp bị xử phạt, số tiền lên tới 853,5 triệu đồng, trong đó có 17 trường hợp vi phạm về VMS.

Về vi phạm vùng biển nước ngoài, tỉnh ghi nhận 01 vụ việc tàu cá PY-96896-TS bị Philippines bắt giữ vào ngày 09/5/2025. Hiện nay, UBND tỉnh đang phối hợp với các cơ quan Trung ương để xác minh và xử lý theo quy định.

Thực trạng hạ tầng cảng cá: Tiềm năng lớn, nhưng thách thức cũng không nhỏ. Tỉnh Đắk Lắk hiện có 04 cảng cá đã được công bố mở, đóng vai trò là trung tâm hậu cần nghề cá quan trọng, đó là:

1. Cảng cá Dân Phước (Loại II): Tiếp nhận trung bình 630 lượt tàu/tháng.
2. Cảng cá Tiên Châu (Loại II): Tiếp nhận trung bình 99 lượt tàu/tháng.
3. Cảng cá Đông Tác (Loại II, được quy hoạch lên Loại I - cảng cá ngừ chuyên dụng): Tiếp nhận trung bình 348 lượt tàu/tháng.
4. Cảng cá Phú Lạc (Loại II): Là cảng nhộn nhịp nhất với 445 lượt tàu/tháng và sản lượng thủy sản bốc dỡ cao nhất tỉnh.

Tuy nhiên, các cảng cá này đang đối mặt với những hạn chế chung như:

• Tình trạng bồi lắng luồng lạch gây khó khăn cho tàu cá ra vào.
• Thiếu các dịch vụ hậu cần thiết yếu như nhà máy sản xuất nước đá.
• Hạ tầng xuống cấp: Mái che, cầu cảng, hệ thống xử lý nước thải hư hỏng.
• Chưa đáp ứng đầy đủ một số tiêu chí theo quy định của Luật Thủy sản 2017 để công bố đủ điều kiện.

Trước thực tế này, tỉnh Đắk Lắk không đề xuất danh sách cảng cá (kể cả cảng cá tư nhân) đủ điều kiện hoạt động để công bố mở theo quy định của pháp luật và không đề xuất tiêu chí để công bố mở, phương án quản lý nhà nước tại cảng.

Báo cáo cũng chỉ ra những khó khăn trong quá trình thực thi: Nguồn lực (cả nhân lực và vật lực) cho công tác kiểm tra, kiểm soát còn hạn chế; Thiết bị giám sát hành trình (VMS) mất kết nối do nhiều nguyên nhân kỹ thuật, gây khó khăn cho xác minh, xử lý… Để tháo gỡ những khó khăn và hoàn thành mục tiêu, UBND tỉnh Đắk Lắk kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường:

1. Đồng bộ hệ thống dữ liệu quản lý tàu cá (VNFISHBASE, VMS, eCDT...) để nâng cao hiệu quả.
2. Ban hành cơ chế thu hút doanh nghiệp đầu tư vào dịch vụ hậu cần nghề cá.
3. Sớm đầu tư nâng cấp Cảng cá Đông Tác thành cảng cá ngừ chuyên dụng loại I theo quy hoạch.

Với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và những giải pháp đồng bộ, tỉnh Đắk Lắk đang thể hiện rõ quyết tâm trong cuộc chiến chống khai thác IUU. Việc tập trung xử lý nghiêm các vi phạm, đồng thời chú trọng đầu tư nâng cấp hạ tầng cảng cá được kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng vào nỗ lực chung của cả nước, sớm gỡ "thẻ vàng" cho thủy sản Việt Nam, mở ra tương lai bền vững cho ngư dân và ngành thủy sản địa phương.

(Tổng hợp từ Báo cáo số 0165/BC-UBND ngày 24/10/2025 của UBND tỉnh Đắk Lắk)

Lê Thủy