Chương trình hành động đột phá Vì sức khỏe nhân dân của tỉnh Đắk Lắk

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp 4.0 đang tái định hình mọi mặt đời sống, công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân trở thành nền tảng then chốt cho sự phát triển bền vững và thịnh vượng của mỗi quốc gia, địa phương. Nhận thức sâu sắc tầm quan trọng đó, ngày 10/12/2025, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đắk Lắk đã ban hành Chương trình hành động số 05-CTr/TU, cụ thể hóa Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị, đánh dấu một bước ngoặt trong tư duy và hành động của toàn hệ thống chính trị tỉnh nhà. Với quyết tâm chính trị cao, Chương trình không chỉ là văn bản chỉ đạo mà còn là lộ trình chi tiết, khát vọng kiến tạo một hệ thống y tế hiện đại, công bằng, chất lượng, lấy người dân làm trung tâm, hướng tới mục tiêu nâng cao toàn diện thể chất, tinh thần và tuổi thọ khỏe mạnh cho hơn 3,3 triệu người dân Đắk Lắk.

Đắk Lắk, vùng đất rộng lớn với diện tích tự nhiên 18.096,40 km², là nơi hội tụ của 45 dân tộc cùng sinh sống. Tỉnh có vị trí chiến lược, là cầu nối giữa Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ, mang trong mình tiềm năng to lớn để trở thành trung tâm đa ngành, đa lĩnh vực của khu vực. Trong những năm qua, ngành y tế tỉnh đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận: mạng lưới y tế được củng cố với 11 bệnh viện tuyến tỉnh, 3 bệnh viện đa khoa khu vực và 24 Trung tâm Y tế; tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế (BHYT) trong đồng bào dân tộc thiểu số đạt 98,1%; chất lượng khám chữa bệnh từng bước được nâng lên.

Tuy nhiên, đứng trước những thách thức mới như biến đổi khí hậu, tốc độ đô thị hóa nhanh, sự thay đổi mô hình bệnh tật và nhu cầu ngày càng cao về dịch vụ y tế chất lượng, việc xây dựng một chiến lược dài hạn, mang tính đột phá là yêu cầu cấp thiết. Chương trình hành động số 05-CTr/TU ra đời từ chính nhu cầu thực tiễn đó, xuất phát từ quan điểm xuyên suốt: "Sức khỏe là vốn quý nhất của con người, là nền tảng quan trọng nhất cho hạnh phúc của mọi người, cho sự tồn vong của dân tộc và sự phát triển thịnh vượng, bền vững của đất nước." Đây không chỉ là trách nhiệm của ngành y tế, mà là nhiệm vụ chính trị hàng đầu, là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

* Chương trình hành động đặt ra các mục tiêu định lượng rõ ràng, có thể đo lường được đến năm 2030, thể hiện tính khả thi và quyết tâm cao:

- Nâng cao tầm vóc, thể lực: Phấn đấu tăng chiều cao trung bình của trẻ em, thanh thiếu niên từ 01-18 tuổi thêm tối thiểu 1,5cm. Đây là mục tiêu dài hạn, đòi hỏi sự phối hợp liên ngành từ dinh dưỡng, giáo dục thể chất đến chăm sóc sức khỏe ban đầu.

- Kéo dài tuổi thọ khỏe mạnh: Phấn đấu tuổi thọ trung bình đạt 75,5 tuổi, trong đó số năm sống khỏe mạnh (không bệnh tật) đạt tối thiểu 68 năm. Mục tiêu này nhấn mạnh chất lượng sống, không chỉ đơn thuần là số năm.

- Cách mạng trong tiếp cận dịch vụ: Từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 01 lần và được lập Sổ sức khỏe điện tử cá nhân. Đây là bước đột phá trong quản lý sức khỏe theo vòng đời, chuyển từ bị động chữa bệnh sang chủ động phòng ngừa và quản lý rủi ro.

- Củng cố "tuyến đầu" y tế cơ sở: Đến năm 2027, 100% trạm y tế cấp xã được đầu tư đồng bộ, mỗi trạm có tối thiểu 04 bác sĩ, đủ năng lực cung cấp dịch vụ cơ bản và chăm sóc ban đầu. Tỷ lệ khám chữa bệnh BHYT tại trạm y tế xã phải đạt trên 20%, giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên.

- Bao phủ tài chính y tế toàn dân: Phấn đấu đạt bao phủ BHYT toàn dân vào năm 2030, đồng thời từng bước thực hiện chính sách miễn, giảm viện phí, giảm gánh nặng chi trả trực tiếp cho người dân, đặc biệt là người nghèo, người yếu thế.

- Chuyển đổi số toàn diện: 100% thủ tục hành chính y tế được cung cấp trực tuyến toàn trình. Hệ thống quản lý y tế nhà nước từ tỉnh đến xã được vận hành trên môi trường số, dựa trên dữ liệu lớn (Big Data) và có khả năng dự báo.

Tầm nhìn xa hơn đến năm 2045, Đắk Lắk phấn đấu trở thành một tỉnh có môi trường sống chất lượng cao, hệ thống y tế hiện đại ngang tầm khu vực. Người dân có tuổi thọ trung bình trên 80 tuổi, tầm vóc và thể lực được cải thiện vượt bậc. Hệ thống y tế lúc này không chỉ đáp ứng nhu cầu cơ bản mà còn cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe đa dạng, chất lượng cao, lấy phòng bệnh làm trụ cột.

* Để biến các mục tiêu thành hiện thực, Chương trình xác định sáu nhóm giải pháp trọng tâm, mang tính hệ thống và đồng bộ:

Một là, Đổi mới tư duy, xây dựng văn hóa sức khỏe toàn dân: Giải pháp đầu tiên và căn cơ nhất là thay đổi nhận thức. Các cấp ủy, chính quyền phải đưa các chỉ tiêu về sức khỏe vào chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục để mỗi người dân trở thành chủ thể chủ động chăm sóc sức khỏe bản thân và gia đình. Các chương trình phòng chống tác hại của thuốc lá, rượu bia, vận động thể dục thể thao, giáo dục dinh dưỡng học đường, chăm sóc sức khỏe tinh thần sẽ được triển khai mạnh mẽ, nhằm tạo lập một lối sống lành mạnh, một "văn hóa sức khỏe" trong cộng đồng.

Hai là, Kiện toàn hệ thống, lấy y tế cơ sở và dự phòng làm nền tảng: Đây là trọng tâm đầu tư. Thay vì dồn nguồn lực vào các bệnh viện tuyến cuối, tỉnh sẽ tập trung cho mạng lưới y tế cơ sở và dự phòng. Các trạm y tế xã, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc, sẽ được ưu tiên đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị tối thiểu và nhân lực. Mô hình "bác sĩ gia đình" sẽ được thí điểm và nhân rộng, gắn kết người dân với một bác sĩ cụ thể để quản lý sức khỏe lâu dài. Song song đó, hệ thống y tế dự phòng được hiện đại hóa để giám sát, cảnh báo sớm và ứng phó kịp thời với dịch bệnh. Các dự án bệnh viện chuyên sâu (Sản-Nhi, Y học cổ truyền, Phục hồi chức năng, Lão khoa) và hệ thống cấp cứu ngoại viện hiện đại sẽ được xây dựng để hoàn thiện mạng lưới khám chữa bệnh.

Ba là, Phát triển nguồn nhân lực y tế chất lượng cao, trọng dụng nhân tài: Con người là yếu tố quyết định. Chương trình đề ra chính sách đãi ngộ đặc biệt, trong đó ưu tiên nâng phụ cấp ưu đãi nghề lên tối thiểu 70%, thậm chí 100% đối với cán bộ trực tiếp làm việc tại trạm y tế xã, y tế dự phòng ở vùng khó khăn và các chuyên khoa đặc thù. Bác sĩ, dược sĩ khi được tuyển dụng sẽ được xếp lương từ bậc 2. Công tác đào tạo, bồi dưỡng y đức, chuyên môn và kỹ năng mềm được đẩy mạnh, hướng tới tiêu chuẩn "lương y như từ mẫu".

Bốn là, Cải cách tài chính y tế, phát triển BHYT bền vững và công bằng: Tài chính là huyết mạch. Ngân sách nhà nước sẽ đóng vai trò chủ đạo, ưu tiên chi cho y tế dự phòng, cơ sở và cho các đối tượng chính sách. Quỹ BHYT sẽ được quản lý hiệu quả, minh bạch hơn, từng bước mở rộng danh mục chi trả, đặc biệt cho các dịch vụ phòng bệnh, sàng lọc, quản lý bệnh mạn tính. Từng bước thực hiện chính sách miễn viện phí, trước hết là đối với đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo hướng dẫn và lộ trình của cấp có thẩm quyền.

Năm là, Đột phá bằng khoa học công nghệ và chuyển đổi số: Đây là động lực tạo sự khác biệt. Đắk Lắk đặt mục tiêu xây dựng nền y tế số. Việc triển khai đồng bộ Sổ sức khỏe điện tử, Bệnh án điện tử, Đơn thuốc điện tử sẽ kết nối liên thông từ trạm y tế xã đến bệnh viện tuyến tỉnh. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hỗ trợ chẩn đoán, dự báo dịch tễ; sử dụng dữ liệu lớn để quản lý, phân tích và đưa ra quyết định chính sách sẽ là những điểm nhấn quan trọng, giúp nâng cao chất lượng, hiệu quả và khả năng tiếp cận dịch vụ, đặc biệt là cho người dân vùng xa.

Sáu là, Đa dạng hóa và huy động hiệu quả mọi nguồn lực xã hội: Nhà nước không thể một mình gánh vác mọi trách nhiệm. Tỉnh khuyến khích mạnh mẽ sự tham gia của khu vực tư nhân, các tổ chức xã hội vào lĩnh vực y tế. Các cơ chế ưu đãi về đất đai, thuế, thủ tục đầu tư sẽ được áp dụng để thu hút tư nhân phát triển các bệnh viện chất lượng cao, các cơ sở chăm sóc người cao tuổi, dịch vụ y tế chuyên biệt và đặc biệt là đầu tư vào y tế vùng khó khăn. Mô hình hợp tác công tư (PPP) sẽ được nghiên cứu triển khai. Đồng thời, tiềm năng về dược liệu và y học cổ truyền bản địa sẽ được khai thác, kết hợp với y học hiện đại, tạo thành thế mạnh riêng và thúc đẩy phát triển du lịch y tế, chăm sóc sức khỏe.

Tính khả thi của Chương trình được đảm bảo bằng cơ chế tổ chức thực hiện rõ ràng, phân công trách nhiệm cụ thể cho từng cơ quan, đơn vị. Ban Tuyên giáo, Dân vận Tỉnh ủy chủ trì công tác tuyên truyền, tạo sự đồng thuận xã hội. HĐND tỉnh có trách nhiệm thể chế hóa các nội dung thành các nghị quyết chuyên đề, phân bổ ngân sách phù hợp. UBND tỉnh là cơ quan chịu trách nhiệm trực tiếp tổ chức triển khai, xây dựng các kế hoạch, đề án cụ thể, huy động nguồn lực và kiểm tra, giám sát việc thực hiện. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội đóng vai trò giám sát, phản biện và vận động nhân dân tham gia. Việc thực hiện được theo dõi, đánh giá định kỳ (06 tháng, hàng năm) và báo cáo Thường trực Tỉnh ủy, đảm bảo tính kịp thời và hiệu quả.

Chương trình hành động số 05-CTr/TU của Tỉnh ủy Đắk Lắk không đơn thuần là một kế hoạch ngành, mà là một tuyên ngôn về sự phát triển lấy con người làm gốc. Nó thể hiện tầm nhìn chiến lược, quyết tâm chính trị mạnh mẽ và trách nhiệm sâu sắc của Đảng bộ, chính quyền tỉnh đối với đời sống, hạnh phúc của nhân dân. Với lộ trình khoa học, các giải pháp đột phá toàn diện và cơ chế tổ chức chặt chẽ, Chương trình mở ra một kỷ nguyên mới cho sự nghiệp chăm sóc sức khỏe tại Đắk Lắk, hướng tới xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh, một tỉnh Đắk Lắk phát triển bền vững và thịnh vượng. Thành công của Chương trình phụ thuộc vào sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và sự hưởng ứng, tham gia tích cực của mỗi người dân – những chủ thể thực sự của công cuộc kiến tạo tương lai khỏe mạnh này./.

Lê Thủy