Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết mới, hoàn thiện quy trình bầu cử

Nhằm cụ thể hóa các quy định của Luật Bầu cử vừa được sửa đổi, tiếp nối công tác chỉ đạo liên quan đến bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) vừa chính thức ban hành Nghị quyết số 101/2025/UBTVQH15. Nghị quyết này quy định chi tiết và hướng dẫn nhiều nội dung quan trọng, bảo đảm tính thống nhất, minh bạch và đúng pháp luật của các cuộc bầu cử trong tình hình mới.

Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 01/11/2025 và thay thế cho Nghị quyết số 1186/2021, tập trung vào ba nhóm nội dung chính sau:

1. Quy định chi tiết về tổ chức Hội nghị cử tri

Nghị quyết làm rõ quy trình, thẩm quyền và cách thức tổ chức hội nghị cử tri tại nơi công tác và nơi cư trú để lấy ý kiến nhận xét, bày tỏ sự tín nhiệm đối với người ứng cử.

* Đối với Hội nghị cử tri nơi cư trú, Nghị quyết 101 quy định rất cụ thể:

- Địa điểm tổ chức: Hội nghị được tổ chức tại thôn, tổ dân phố nơi người ứng cử thường trú hoặc tạm trú. Đặc biệt, đối với nhà chung cư chưa có tổ dân phố, hội nghị sẽ được tổ chức ngay tại nhà chung cư nơi người ứng cử sinh sống, bảo đảm quyền tham gia của tất cả cử tri.

- Thẩm quyền tổ chức: Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã là đầu mối phối hợp với Ủy ban nhân dân cùng cấp để triệu tập và chủ trì hội nghị. Công tác lập danh sách, mời cử tri được giao cho Trưởng Ban công tác Mặt trận phối hợp với Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố hoặc Ban quản trị nhà chung cư thực hiện.

- Số lượng cử tri: Quy định rõ số lượng tối thiểu cử tri tham dự để hội nghị hợp lệ:

+ Nơi có dưới 100 cử tri: Phải tổ chức hội nghị toàn thể với ít nhất 50% tổng số cử tri được mời.

+ Nơi có từ 100 cử tri trở lên: Có thể tổ chức hội nghị toàn thể hoặc hội nghị cử tri đại diện hộ gia đình, với tối thiểu 55 cử tri tham dự.

* Đối với Hội nghị cử tri nơi công tác, quy định về số lượng có sự khác biệt:

- Nơi có dưới 100 cử tri: Phải tổ chức hội nghị toàn thể với ít nhất hai phần ba (2/3) tổng số cử tri được mời.

- Nơi có từ 100 cử tri trở lên: Có thể tổ chức hội nghị toàn thể hoặc hội nghị đại diện cử tri, với tối thiểu 70 cử tri tham dự.

- Linh hoạt trong hình thức tổ chức: Trong trường hợp bất khả kháng (dịch bệnh, thiên tai), cho phép tổ chức hội nghị trực tuyến hoặc phát phiếu lấy ý kiến. Nghị quyết nêu rõ thẩm quyền quyết định thuộc về Hội đồng bầu cử Quốc gia (ảnh hưởng toàn quốc) hoặc Ủy ban bầu cử cấp tỉnh (ảnh hưởng địa phương), đồng thời hướng dẫn chi tiết quy trình tổ chức, kiểm phiếu và mẫu biên bản đi kèm.

2. Hướng dẫn việc giới thiệu người ứng cử đại biểu HĐND cấp xã ở thôn, tổ dân phố - Đây là nội dung quan trọng, tạo cơ sở pháp lý để phát huy quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở. Nghị quyết hướng dẫn cụ thể trình tự, thủ tục để Ban công tác Mặt trận ở khu dân cư dự kiến và tổ chức hội nghị cử tri giới thiệu người ứng cử, bao gồm cả các hình thức biểu quyết và cách xác định người trúng cử.

3. Quy định về hiệp thương, giới thiệu người ứng cử trong bầu cử bổ sung

Nhằm bảo đảm tính kịp thời và pháp lý cho công tác bầu cử bổ sung, Nghị quyết quy định khung thời gian cụ thể cho từng bước:

- Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất: Chậm nhất 20 ngày trước ngày bầu cử bổ sung.

- Lựa chọn, giới thiệu người ứng cử (sau Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất): Chậm nhất là 19 ngày trước ngày bầu cử bổ sung

- Hội nghị hiệp thương lần thứ hai: Chậm nhất 16 ngày trước ngày bầu cử bổ sung.

- Tổ chức lấy ý kiến cử tri: Chậm nhất 14 ngày trước ngày bầu cử bổ sung.

- Hội nghị hiệp thương lần thứ ba: Chậm nhất 12 ngày trước ngày bầu cử bổ sung.

Với những quy định chi tiết này, đặc biệt là việc hướng dẫn rõ ràng về tổ chức hội nghị cử tri nơi cư trú, Nghị quyết 101/2025/UBTVQH15 được kỳ vọng sẽ là cẩm nang pháp lý quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác bầu cử, bảo đảm quyền dân chủ của nhân dân trong tiến trình kiện toàn bộ máy lãnh đạo của đất nước.

🔗 Tham khảo nội dung chi tiết tại: Nghị quyết số 101/2025/UBTVQH15 được Ủy ban Thường vụ Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV, Phiên họp thứ 49 thông qua ngày 26 tháng 9 năm 2025././

Lê Thủy