Cơ cấu, thành phần đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 theo Nghị quyết số 107/2025/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Nhằm chuẩn bị cho cuộc bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp nhiệm kỳ mới 2026-2031, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV (UBTVQH) Phiên họp thứ 50 ngày 16 tháng 10 năm 2025 đã thông qua Nghị quyết số 107/2025/UBTVQH15, có hiệu lực kể từ ngày thông qua. Nghị quyết này quy định cụ thể việc xác định dự kiến cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử, bảo đảm cuộc bầu cử diễn ra dân chủ, đúng luật và chất lượng.

Về căn cứ xác định số lượng đại biểu: Nghị quyết nêu rõ, số lượng đại biểu HĐND được bầu ở mỗi đơn vị hành chính sẽ dựa trên Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các cơ sở sau:

- Số liệu dân số được sử dụng làm căn cứ tính đến ngày 31 tháng 8 năm 2025 từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

- Việc xác định xã ở miền núi, hải đảo (ảnh hưởng đến số lượng đại biểu cấp xã) do Bộ Dân tộc và Tôn giáo và Bộ Nội vụ chịu trách nhiệm và phải công bố trên Trang thông tin điện tử của Hội đồng bầu cử quốc gia chậm nhất vào ngày 01/11/2025.

Nguyên tắc dự kiến cơ cấu, thành phần: Công tác dự kiến cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người ứng cử phải được thực hiện bảo đảm các nguyên tắc: dân chủ, công tâm, khách quan, minh bạch. Trọng tâm là lựa chọn những người tiêu biểu về phẩm chất, đạo đức, uy tín và trí tuệ, đồng thời bảo đảm cơ cấu hợp lý, toàn diện giữa các thành phần trong xã hội.

Các tỷ lệ cơ cấu cụ thể cần đạt: Một trong những nội dung quan trọng nhất của Nghị quyết là quy định các tỷ lệ cụ thể trong danh sách chính thức những người ứng cử, nhằm bảo đảm tính đại diện rộng rãi của HĐND các cấp:

- Đối với phụ nữ: Tỷ lệ ứng cử viên nữ phải đạt ít nhất 35% và phấn đấu tỷ lệ trúng cử đạt khoảng 30% tổng số đại biểu ở từng cấp.

- Đối với người ngoài Đảng: Phấn đấu đạt tỷ lệ không dưới 10%.

- Đối với người trẻ tuổi (dưới 40 tuổi): Phấn đấu đạt tỷ lệ không dưới 15%.

- Đối với đại biểu tái cử: Phấn đấu đạt tỷ lệ không dưới 30% ở từng cấp.

- Đối với người dân tộc thiểu số: Phải bảo đảm tỷ lệ hợp lý, phù hợp với cơ cấu dân tộc của từng địa phương.

Về trách nhiệm tổ chức thực hiện: Thường trực HĐND cấp tỉnh, cấp xã là chủ thể chính, sau khi thống nhất với Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ủy ban nhân dân cùng cấp, để dự kiến cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử một cách cụ thể.

Với những hướng dẫn chi tiết và các chỉ tiêu cơ cấu rõ ràng tại Nghị quyết số 107/2025/UBTVQH15, công tác chuẩn bị nhân sự cho HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 được kỳ vọng sẽ diễn ra bài bản, chất lượng, góp phần xây dựng bộ máy chính quyền địa phương trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới./.

Lê Thủy